Steunpunt Levend Erfgoed

Eeuwenlang heeft het Kempens schaap met duizenden de Kempense heide bevolkt. Het werd reeds rond 1800 als een apart ras besproken. Voor de komst van de kunstmest waren deze dieren een levensnoodzakelijk onderdeel van het leven in de Kempen. Zij zorgden voor de mest die de akkers vruchtbaar moest maken. Met de komst van de kunstmest, het herbebossen van de heide en het in cultuur brengen van de arme Kempense heidegronden werd het Kempens schaap overbodig en leek het gedoemd om uit te sterven.

Het Houtlandschaap is een middelgroot kuddeschaap dat waarschijnlijk ontstaan is uit Ardense schapen die werden 'verbeterd' met vooral Vlaamse schapen en mogelijk ook Entre-Sambre-et-Meuse schapen. Er wordt aangenomen dat de Houtlander afkomstig is uit Zuid-Oost-Vlaanderen en Henegouwen. Hier zou het vroeger zijn gebruikt voor de productie van paaslammeren. Dit geeft meteen aan waarom de dieren vrij vroeg - vanaf augustus - bronstig worden.

De Entre-Sambre-et-Meuse is ontstaan uit kruisingen tussen het Ardense en het Merino schaap en is afkomstig, zoals de naam het zegt, van de streek rond de Samber en de Maas. De Merinos werden rond 1800 ingevoerd om de kwaliteit van de wol bij de Ardense schapen te verbeteren. Later werden nog verschillende Engelse rassen ingekruist en zo kwam men tot de huidige Entre-Sambre-et-Meuse. Het is momenteel een zeer zeldzaam ras.

Hoogst waarschijnlijk stamt het Belgisch melkschaap af van het Vlaams schaap. Vermoedelijk werden sinds de negentiende eeuw uit het Vlaams schaap dieren geselecteerd met een melktypisch karakter. Na de tweede wereldoorlog werden alle melkrijke schapen samengevoegd en ontstond het Belgisch melkschaap.

Eeuwenlang bevolkten voskleurige schapen de Ardense weilanden. De huidige Ardense voskop stamt af van de Ardense schapen die vroeger door kooplui werden meegebracht om op de betere Vlaamse weiden te worden vetgemest. Lokale herders uit Klein-Brabant (= streek rond Bornem) hebben dit schaap aangehouden voor het fokken van Paaslammeren. Uit deze restpopulaties werd de Ardense voskop terug gefokt en geselecteerd.

Rond 1920 werd dit wit-zwarte ras voor het eerst opgemerkt in het dorpje Piétrain nabij Jodoigne. Dertig jaar lang werd dit ras onopvallend gefokt in diezelfde streek.

Het huidige Belgisch Landras is ontstaan uit een mengelmoes van verschillende landrastypes. Naast de inlandse dieren werd ook gebruik gemaakt van het Duitse en Nederlandse landvarken, en van een aantal Engelse rassen.

Het Oost-Vlaams wit-rood rund gaat terug tot de runderen die in de 18de eeuw in de Denderstreek gehouden werden. Naast deze wit-rode runderen liepen hier toen nog anders gekleurde dieren rond, maar de wit-rode hadden de naam de beste te zijn. Het huidige type van het wit-rode rund werd ontwikkeld door de lokale Dendervee-populatie te kruisen met Engels Shorthornbloed. De dieren zijn drager van de zogenaamde wit-rode robe. Het lichaam is overwegend wit met op de kop en hals een typische rode kleuraftekening, op de romp en poten komen al of niet kleine rode vlekjes voor.

Ondanks de naam kent het wit-blauw ras drie kleurvariëteiten: wit, blauw of wit-blauw, en zwart. Deze kleuren zijn uiteindelijk terug te voeren tot de introductie van het Shorthornbloed. Het wit-blauw ras van België gaat terug op een mengelmoes van lokaal landvee dat aan het einde van de 19de eeuw in grote delen van hoog en midden België voorkwam. In het midden van de 19de eeuw onderging dit lokale vee de invloed van ingevoerde Engelse Shorthorn stieren. Door een strenge selectie werd uiteindelijk het Belgisch wit-blauw bekomen. Oorspronkelijk ging het om een dubbeldoelras.

Het West-Vlaams rood ras, heeft een lange geschiedenis. Het gaat terug tot het Casselse rode vee dat in de 18de eeuw een voor die tijd vrij homogene populatie uitmaakte in Frans-Vlaanderen en West-Vlaanderen langs de Franse grens. Het ras raakte verspreid over de hele provincie West-Vlaanderen.

De standaard beschrijft de rode koe als een groot, lang en zwaar dier. Toch moet het geheel een indruk van fijnheid en adel geven. Volgens de oude standaard moet de haarkleur eenvormig rood zijn. In 1977 werd het streefdoel naar een uniform rood haarkleed opgeheven.